L’amour ne se compte pas

Over systemen die kunnen ontkrachten en olifantenpaadjes die krachtiger maken.


Ondanks al onze verwoede pogingen om structuren te laten gelden om jeugdhulp te vatten, te beheersen, te stroomlijnen, glipt deze ons zowat elke dag door de vingers. Zou het niet kunnen zijn dat we in systemen werken die deels vervreemden, pogen te objectiveren, dus te de- subjectiveren, te veel en te ver weg van de mensen om wie het gaat, te standaardiseren, onder meer nodige voorwaarde om het ene leed boven het andere te moeten ‘in te schalen’, het zogenaamde prioriteren?

We doen hierin al jaren meer van hetzelfde en houden zo de illusie van het vinden van antwoorden op het omgaan met tekort en schaarste in stand. Waarom blijven we dan toch verrast dat wachtlijsten aanzwellen, dat we nog steeds teveel op aanbod gericht zijn, dat we hierdoor ‘ont-krachten’ in plaats van sterker te maken (cfr. ‘wachten tot het erg genoeg is, om toegang tot jeugdhulp te kunnen krijgen)? En zo kostbare energie verloren laten gaan, de regie ontnemen van waar ze moet liggen? En zo machtsverhoudingen installeren die voorbij gaan aan, zelfs tekort doen aan mensen en hun hulpbronnen?

Mag jeugdhulp in alle dimensies gaan over het leven zelf, dynamisch, kwetsbaar, ongemakkelijk, soms tegen-strijdig en in al zijn beperktheden? Dat dit leven slechts heel partieel kan gevat worden, moet ons niet verwonderen. De hardnekkige idee dat we met wachtlijsten, hulpprogramma’s gestuurd vanuit aanbod, loutere toename van capaciteit, de impasse waarin we ons bevinden opgelost krijgen, moet volop nog meer plaats maken voor inhoud, bezieling, mogen zoeken. Dit doet niet alleen goed aan kinderen, jongeren en gezinnen met wie we samenwerken. Even zeer doet het veel meer recht aan wie er zijn hart in legt en er dagelijks in werkt.

Soms zijn het juist de omwegen die ons versterken en tot passender antwoorden leiden. Olifantenpaadjes zijn paadjes die spontaan zijn ontstaan en een kortere route nemen vanuit de nood van de ‘weggebruiker’, ongeacht of er obstakels zijn of niet. Die los van de begane wegen, paden trekken waar ze nog niet bestonden. Een fascinerend concept, ook voor de jeugdhulp! In het Frans klinkt olifantenpad als ‘le sentier du désir’, of als het pad van het verlangen, van de droom van mensen die leidt naar zingeving.

Over de inhoud, de ziel, de goesting en de trots op ons métier


Vanuit onze koepel vzwJongerenbegeleiding – Informant blijven we het inhoudelijk debat voeren en deskundigheid en dus mogelijkheden op het terrein vergroten. Onze professionele kennis én de ervaringskennis die we door kinderen, jongeren en gezinnen in onze handelingspraktijk binnenhalen, tonen ons dat we niet zonder meer kwantitatieve antwoorden nodig hebben op de uitdagingen waar we in de jeugdhulp voor staan.

Het is samen, anders en dan zo mogelijk meer, in die volgorde, niet andersom.

Een discours waarin betekenisverlening door context, empathie en intuïtie, relationele autonomie en handelingsbekwaamheid, ruimte voor conflict, tegenstem en dialectiek in verbinding gebracht worden met het waarom van ons métier, is helpend. We kunnen samen meervoudige meerwaarde scheppen, in het leven van kinderen en jongeren en gezinnen, in onze samenleving, mogelijks ook in toekomstige generaties en ook in onze eigen levens.

Van betekenis kunnen zijn, een verschil maken voor en samen met mensen, is het motief dat het meeste gehoord wordt, als we collega’s beluisteren die in de jeugdhulp werkzaam(willen) zijn.  Als we dat willen waarmaken, dan moeten we naar impact durven kijken. De goede verstaander weet dat hiermee niet louter het tellen en meten bedoeld wordt, dat het ook gaat over impact tijdens het proces, hoop verlenen, vertrouwen voeden, perspectief zoeken. Daarvoor hebben we de liefde nodig voor onze job en voor de kinderen, jongeren en gezinnen waarmee we samenwerken. Maar dat alleen is niet genoeg! We hebben hierbij expliciet deskundigheid en wetenschappelijke kennis in te zetten. We hebben het ook nodig ge-back-upt te worden door onze overheid, door een samenleving die supportert en waardeert. En we hebben het nodig onszelf toe te laten om met onmogelijkheden te leren omgaan, toe te geven dat we soms geen oplossing hebben, maar zullen blijven zoeken, niet loslatend.

Sabine Bourgeois, directeur vzw Oranjehuis en voorzitter bij vzw Jo-In.