Ik leerde over het bestaan van het woord na een recente plaatsing. De aanleiding voor de plaatsing was een frietketel. Die vloog in brand toen de kinderen avondeten wilden klaarmaken en zelf frietjes gingen bakken. Toen de brandweer en de politie intervenieerden, bleek dat de drie jonge kinderen alleen thuis waren, omdat moeder was gaan werken. Uit de gesprekken met de kinderen bleek dat dat zeer frequent gebeurde. Moeder was schoonmaakster met zeer onregelmatige uren en een groot deel van de avonden moesten de kinderen zelf hun plan trekken, zelf voor eten zorgen, zelf het huishouden organiseren, zelf op tijd gaan slapen, … Eén van de kinderen vertelde ook over de visie op en praktijk van sanctioneren van moeder, mét de gingering, en dat alles was voor het jeugdparket voldoende om de kinderen met hoogdringendheid te plaatsen.
Moeder is furieus over de plaatsing. Zij vindt dat de kinderen zomaar van haar worden afgepakt. Als gingering een reden is tot plaatsing, dan moet volgens haar een groot deel van de kinderen uit de Ghanese gemeenschap onmiddellijk geplaatst worden en niet alleen die van haar. En wat het alleen laten betreft: Afrikaanse kinderen worden volgens haar opgevoed om hun plan te kunnen trekken. Zij vindt dat ze afgestraft wordt omdat ze hard en veel aan het werken was, in plaats van thuis te zitten en te profiteren. Vanuit haar furie is moeder weinig bereid om na te denken over gedragsverandering: ‘Dat ze eerst mijn kinderen teruggeven, daarna zullen we wel verder praten …’.
Voor de begeleiding is het erg moeilijk om uit de impasse te geraken. Heel wat zaken uit de opvoeding van de kinderen worden terecht als risico’s omschreven. Tegelijkertijd is de band tussen moeder en kinderen heel erg hecht en warm en hebben ook de kinderen het gevoel van hun moeder afgesneden te zijn, met alle verdriet en rouw die daarmee samenhangt. Uiteraard zijn er ook Vlaamse gezinnen waar ouders in weerstand gaan tegen plaatsing en gedwongen hulp, maar deze mama is zo overtuigd vanuit haar eigen cultuur en opvoeding dat ze niets verkeerd heeft gedaan (en ze wordt daar ook in bevestigd door haar eigen Ghanese context), dat elke tussenkomst, zelfs elk gesprek door haar beschouwd wordt als onrecht dat haar wordt aangedaan.
Ik kreeg zelf via OTA een introductie in het intercultureel begeleiden, met focus hoe (culturele) identiteit mensen bepaalt en hoe de brug kan gelegd worden tussen verschillende identiteiten, tussen verschillende culturen. En toch… voel ik me machteloos als ik dergelijk verhaal hoor en zie ik de brug nog niet. De brug die de pijn van deze kinderen en hun moeder kan wegnemen (of minstens verzachten).
Hans Paredis I De Patio
